Video insluiten

13 Het ongeziene werk
regie: Buddy Hermans camera: Jan de Ruiter , 1986


Lengte: 00:36:30:00
Video insluiten

13 Het ongeziene werk
regie: Buddy Hermans camera: Jan de Ruiter , 1986


Lengte: 00:36:30:00

De schilder Jan van der Zee (1898-1988) blikt terug op zijn veelzijdig oeuvre: schilderijen, gouaches, houtsneden en in het bijzonder zijn monumentale (ongeziene) werk. In 2000 is er nog een tweede film over hem gemaakt: ‘Ziek van de mooiigheid’. Commentaarstem: Rob Engelsman.

144 fragmenten uit 13

Fragment 1 van 144 - 1300:00:23:00 - 00:00:47:00

Groningen: Naberpassage, trap, 1975

Groningen: Naberpassage, trap, 1975

Fragment 2 van 144 - 1300:00:47:00 - 00:01:03:00

Groningen: Ped. Ak., tegelwand, 1960. Commentaar: Rob Engelsman. Monumentale kunst aan gebouwen wordt door het publiek veelal niet opgeme……

Groningen: Ped. Ak., tegelwand, 1960. Commentaar: Rob Engelsman. Monumentale kunst aan gebouwen wordt door het publiek veelal niet opgemerkt. De film neemt de kijker mee in de verbeeldingswereld van de kunstenaar Jan van der Zee, die de in de documentaire getoonde werken maakte.

Fragment 3 van 144 - 1300:01:03:00 - 00:01:28:00

Haren: Flatgebouw, tegelwand, 1971.

Haren: Flatgebouw, tegelwand, 1971.

Fragment 4 van 144 - 1300:01:28:00 - 00:01:54:00

Titel: Het ongeziene werk. Een documentaire over het monumentale werk van Jan van der Zee. Vanuit een rijdende auto richting Delf Zijl.

Titel: Het ongeziene werk. Een documentaire over het monumentale werk van Jan van der Zee. Vanuit een rijdende auto richting Delf Zijl.

Fragment 5 van 144 - 1300:01:54:00 - 00:02:20:00

Jan van der Zee tekende in het bosrijke Drenthe meer, terwijl hij op het vlakke land van Groningen meer schilderde.

Jan van der Zee tekende in het bosrijke Drenthe meer, terwijl hij op het vlakke land van Groningen meer schilderde.

Fragment 6 van 144 - 1300:02:20:00 - 00:02:29:00

De auto vervolgt zijn weg door de regen naar Delfzijl.

De auto vervolgt zijn weg door de regen naar Delfzijl.

Fragment 7 van 144 - 1300:02:29:00 - 00:02:31:00

Delfzijl: Schouwburg, houtpaneel, 1955.

Delfzijl: Schouwburg, houtpaneel, 1955.

Fragment 8 van 144 - 1300:02:33:00 - 00:03:06:00

Jan aan tafel. Hij vertelt dat hij een Waterman is. Die zijn heel onrustig. Dat kan je in zijn werk zien. Hij heeft vele stromingen in zijn……

Jan aan tafel. Hij vertelt dat hij een Waterman is. Die zijn heel onrustig. Dat kan je in zijn werk zien. Hij heeft vele stromingen in zijn leven meegemaakt, maar heeft zich er nooit veel van aangetrokken.

Fragment 9 van 144 - 1300:03:06:00 - 00:03:19:00

Jan van der Zee werd geboren in 1898 als telg uiteen scheepsbouwersgeslacht aan de Greves, een watertje in de buurt van Leeuwarden. (Foto van het gezin).…

Jan van der Zee werd geboren in 1898 als telg uiteen scheepsbouwersgeslacht aan de Greves, een watertje in de buurt van Leeuwarden. (Foto van het gezin).

Fragment 10 van 144 - 1300:03:19:00 - 00:03:26:00

Schilderij, De Greves, olieverf, 1943.

Schilderij, De Greves, olieverf, 1943.

Fragment 11 van 144 - 1300:03:26:00 - 00:03:44:00

Jan van der Zee in zijn woning aan de Kapteynlaan. Hij vertelt dat hij opgegroeid is in een omgeving van weilanden en koeien. Al vroeg begon hij te tekenen.…

Jan van der Zee in zijn woning aan de Kapteynlaan. Hij vertelt dat hij opgegroeid is in een omgeving van weilanden en koeien. Al vroeg begon hij te tekenen.

Fragment 12 van 144 - 1300:03:44:00 - 00:03:51:00

Schilderij. Landschap met korenschoven, olieverf, 1930.

Schilderij. Landschap met korenschoven, olieverf, 1930.

Fragment 13 van 144 - 1300:03:51:00 - 00:04:00:00

Schilderij. Landschap Oeselgem, olieverf, 1946.

Schilderij. Landschap Oeselgem, olieverf, 1946.

Fragment 14 van 144 - 1300:04:00:00 - 00:04:09:00

Landschap, gouache, 1953.

Landschap, gouache, 1953.

Fragment 15 van 144 - 1300:04:09:00 - 00:04:17:00

Landschap, gouache, 1954.

Landschap, gouache, 1954.

Fragment 16 van 144 - 1300:04:17:00 - 00:04:27:00

Schilderij. Winter bij Adorp, olieverf, 1962. Commentaarstem: De tekenleraar bracht hem in contact met Jan Mankes, die hem de liefde voor de natuur bijbracht.…

Schilderij. Winter bij Adorp, olieverf, 1962. Commentaarstem: De tekenleraar bracht hem in contact met Jan Mankes, die hem de liefde voor de natuur bijbracht.

Fragment 17 van 144 - 1300:04:27:00 - 00:04:34:00

Zelfportret vanJan Mankes, 1889 – 1920, potlood en zwart krijt, 1915.

Zelfportret vanJan Mankes, 1889 – 1920, potlood en zwart krijt, 1915.

Fragment 18 van 144 - 1300:04:34:00 - 00:04:58:00

Jan van der Zee, zittend in zijn huiskamer. Hij had een grote bewondering voor Jan Mankes. Maar in zijn militaire diensttijd zag hij voor h……

Jan van der Zee, zittend in zijn huiskamer. Hij had een grote bewondering voor Jan Mankes. Maar in zijn militaire diensttijd zag hij voor het eerst werken van Bart van der Leck. Dit deed hem van gedachten veranderen.

Fragment 19 van 144 - 1300:04:58:00 - 00:05:13:00

Dienstfoto (zwart-wit) van Jan van der Zee met een collega. Hedel, Noord-Brabant, 1918.

Dienstfoto (zwart-wit) van Jan van der Zee met een collega. Hedel, Noord-Brabant, 1918.

Fragment 20 van 144 - 1300:05:13:00 - 00:05:21:00

Jan van der Zee in huiskamer.

Jan van der Zee in huiskamer.

Fragment 21 van 144 - 1300:05:21:00 - 00:05:29:00

Bart van der Leck, De Storm, olieverf, 1916. Jan van der Zee was diep onder de indruk van Bart van der Leck. Ook heeft hij hem een keer ontmoet.…

Bart van der Leck, De Storm, olieverf, 1916. Jan van der Zee was diep onder de indruk van Bart van der Leck. Ook heeft hij hem een keer ontmoet.

Fragment 22 van 144 - 1300:05:29:00 - 00:06:16:00

Jan van der Zee in de huiskamer. Hij vertelt dat hij met Van der Leck heeft gesproken over de schilderkunst. Net als Jan van der Zee haalde……

Jan van der Zee in de huiskamer. Hij vertelt dat hij met Van der Leck heeft gesproken over de schilderkunst. Net als Jan van der Zee haalde Bart van der Leck zijn inspiratie uit de natuur.

Fragment 23 van 144 - 1300:06:16:00 - 00:06:23:00

Zwart-wit foto. Paterswoldse meer, 1932.

Zwart-wit foto. Paterswoldse meer, 1932.

Fragment 24 van 144 - 1300:06:23:00 - 00:06:31:00

Schilderij. Paterswoldse meer, olieverf, 1933.

Schilderij. Paterswoldse meer, olieverf, 1933.

Fragment 25 van 144 - 1300:06:31:00 - 00:06:39:00

Schilderij. Scheepswerf, olieverf, 1953. Commentaar: Van directe beďnvloeding door Bart van der Leck is niet veel te merken. De monumental……

Schilderij. Scheepswerf, olieverf, 1953. Commentaar: Van directe beďnvloeding door Bart van der Leck is niet veel te merken. De monumentaliteit van de figuren in een vlak en de heldere, frisse kleuren uit het latere werk doen hooguit vermoeden dat Bart van der Leck een rol gespeeld heeft in zijn ontwikkeling. Eigenlijk is het heel typerend voor Van der Zee. In zijn driekwart eeuw lange kunstenaarsloopbaan heeft hij steeds die elementen die hem pasten in zijn eigen stijl weten te verwerken.

Fragment 26 van 144 - 1300:06:39:00 - 00:06:47:00

Schilderij. Haven, olieverf, 1956.

Schilderij. Haven, olieverf, 1956.

Fragment 27 van 144 - 1300:06:47:00 - 00:06:54:00

Haven, houtsnede, 1963.

Haven, houtsnede, 1963.

Fragment 28 van 144 - 1300:06:54:00 - 00:07:02:00

Haven, houtsnede, 1971.

Haven, houtsnede, 1971.

Fragment 29 van 144 - 1300:07:02:00 - 00:07:12:00

Zwart-wit foto. Groningen: Akademie Minerva, ca. 1922. Na zijn diensttijd ging Van der Zee naar de Akademie Minerva. Daar leerde hij ook Wo……

Zwart-wit foto. Groningen: Akademie Minerva, ca. 1922. Na zijn diensttijd ging Van der Zee naar de Akademie Minerva. Daar leerde hij ook Wobbe Alkema kennen, met wie hij het reclamebureau AVAR oprichtte. De leraar Bach raadde hem aan contact te zoeken met kunstkring De Ploeg.

Fragment 30 van 144 - 1300:07:12:00 - 00:07:19:00

Archieffoto: portret Alkema door Jan van der Zee.

Archieffoto: portret Alkema door Jan van der Zee.

Fragment 31 van 144 - 1300:07:19:00 - 00:07:30:00

Foto. Atelier reclamebureau AVAR. Archieffoto ca. 1924

Foto. Atelier reclamebureau AVAR. Archieffoto ca. 1924

Fragment 32 van 144 - 1300:07:30:00 - 00:07:37:00

Logo: Groninger kunstkring De Ploeg.

Logo: Groninger kunstkring De Ploeg.

Fragment 33 van 144 - 1300:07:37:00 - 00:08:05:00

Jan in de huiskamer. Hij werd eerst een jaar aspirant-lid, daarna volwaardig lid van De Ploeg. In die tijd waren er wel een man of zestig, zeventig lid.…

Jan in de huiskamer. Hij werd eerst een jaar aspirant-lid, daarna volwaardig lid van De Ploeg. In die tijd waren er wel een man of zestig, zeventig lid.

Fragment 34 van 144 - 1300:08:05:00 - 00:08:13:00

Handgeschilderd affiche. De Ploeg. Commentaar: De ploeg was in de beginjaren een zeer heterogene verzameling van kunstliefhebbers, kunstena……

Handgeschilderd affiche. De Ploeg. Commentaar: De ploeg was in de beginjaren een zeer heterogene verzameling van kunstliefhebbers, kunstenaars en amateurs. Van de praktiserende leden was er een aantal dat expressionistische kunstwerken maakte, maar er was bijvoorbeeld ook een groepje dat zich interesseerde voor abstracte kunst. Dit werd gevormd door Hendrik Werkman, Wobbe Alkema en Jan van der Zee.

Fragment 35 van 144 - 1300:08:13:00 - 00:08:23:00

Handgeschilderd affiche “De Ploeg”.

Handgeschilderd affiche “De Ploeg”.

Fragment 36 van 144 - 1300:08:23:00 - 00:08:31:00

H. N. Werkman, Next Call 6, 1924. Commentaar: Hoewel De Ploeg wat stijl betreft dus beslist geen eenheid was, hadden de kernleden gemeen da……

H. N. Werkman, Next Call 6, 1924. Commentaar: Hoewel De Ploeg wat stijl betreft dus beslist geen eenheid was, hadden de kernleden gemeen dat ze bijna allemaal meerdere vormen van beeldende kunst beoefenden. Hun experimenten op deze gebieden leidden soms tot frappante resultaten.

Fragment 37 van 144 - 1300:08:31:00 - 00:08:40:00

Schilderij. W. Alkema, olieverf, 1926

Schilderij. W. Alkema, olieverf, 1926

Fragment 38 van 144 - 1300:08:40:00 - 00:08:48:00

Schilderij. J. v.d. Zee, olieverf, 1924.

Schilderij. J. v.d. Zee, olieverf, 1924.

Fragment 39 van 144 - 1300:08:48:00 - 00:08:56:00

J. v.d. Zee, klok, 1925.

J. v.d. Zee, klok, 1925.

Fragment 40 van 144 - 1300:08:56:00 - 00:09:05:00

J. Hansen, lamp, ca. 1925.

J. Hansen, lamp, ca. 1925.

Fragment 41 van 144 - 1300:09:05:00 - 00:09:31:00

Bij Jan thuis. Hij vertelt, dat hij een hele poos constructivistisch heeft gewerkt. Toch kon hij dit niet volhouden, omdat hij een natuurme……

Bij Jan thuis. Hij vertelt, dat hij een hele poos constructivistisch heeft gewerkt. Toch kon hij dit niet volhouden, omdat hij een natuurmens is. Later ging hij weer landschappen schilderen.

Fragment 42 van 144 - 1300:09:31:00 - 00:09:39:00

Zwart-wit-foto. J v.d. Zee, ca. 1934.

Zwart-wit-foto. J v.d. Zee, ca. 1934.

Fragment 43 van 144 - 1300:09:39:00 - 00:09:49:00

Schilderij. Winter Hoornsche Diep, olieverf, 1929.

Schilderij. Winter Hoornsche Diep, olieverf, 1929.

Fragment 44 van 144 - 1300:09:49:00 - 00:09:59:00

Zwart-wit-foto. J. v.d. Zee, ca. 1939.

Zwart-wit-foto. J. v.d. Zee, ca. 1939.

Fragment 45 van 144 - 1300:09:59:00 - 00:10:08:00

Landschap, aquarel, 1956.

Landschap, aquarel, 1956.

Fragment 46 van 144 - 1300:10:08:00 - 00:10:17:00

Schilderij. Omgeving Smilde, olieverf, 1957.

Schilderij. Omgeving Smilde, olieverf, 1957.

Fragment 47 van 144 - 1300:10:17:00 - 00:10:27:00

Schilderij. Landschap met koeien, olieverf, 1985. Commentaar: Jan van der Zee heeft met zijn experimenteerlust en vernieuwingsdrang goed bi……

Schilderij. Landschap met koeien, olieverf, 1985. Commentaar: Jan van der Zee heeft met zijn experimenteerlust en vernieuwingsdrang goed binnen de Ploeg gepast. Hij was steeds op zoek naar nieuwe uitbeeldingsmogelijkheden en heeft natuurlijk ook veel van de experimenten van zijn Ploeggenoten geleerd.

Fragment 48 van 144 - 1300:10:27:00 - 00:10:35:00

Schilderij. Landschap met koeien, olieverf, 1964.

Schilderij. Landschap met koeien, olieverf, 1964.

Fragment 49 van 144 - 1300:10:35:00 - 00:11:22:00

Bij Jan thuis. Hij vertelt dat hij gefascineerd was door de houtsnedes van Jan Mankes. Deze werkt met naaldgutsjes. Van der Zee werkte aanv……

Bij Jan thuis. Hij vertelt dat hij gefascineerd was door de houtsnedes van Jan Mankes. Deze werkt met naaldgutsjes. Van der Zee werkte aanvankelijk in het dure kops palm, omdat Jan Mankes dat ook deed. Maar van Wiegers leerde hij, dat je ook een gewoon stuk hout kunt nemen, zoals een stuk triplex. Dat ging net zo goed.

Fragment 50 van 144 - 1300:10:43:00 - 00:10:53:00

J. Mankes, houtsnede, 1914.

J. Mankes, houtsnede, 1914.

Fragment 51 van 144 - 1300:10:53:00 - 00:11:18:00

Pers van Jan op zijn atelier. Camera gaat langzaam van pers naar muur met houtplanken.

Pers van Jan op zijn atelier. Camera gaat langzaam van pers naar muur met houtplanken.

Fragment 52 van 144 - 1300:11:22:00 - 00:11:30:00

Paardjes, houtsnede, 1936.

Paardjes, houtsnede, 1936.

Fragment 53 van 144 - 1300:11:30:00 - 00:11:40:00

Zuidlaarderrmarkt, houtsnede, 1955

Zuidlaarderrmarkt, houtsnede, 1955

Fragment 54 van 144 - 1300:11:40:00 - 00:11:49:00

Sulky’s, houtsnede, ca. 1966.

Sulky’s, houtsnede, ca. 1966.

Fragment 55 van 144 - 1300:11:49:00 - 00:11:58:00

Sulky’s, houtsnede, 1977.

Sulky’s, houtsnede, 1977.

Fragment 56 van 144 - 1300:11:58:00 - 00:12:06:00

Jockey, houtsnede, 1985.

Jockey, houtsnede, 1985.

Fragment 57 van 144 - 1300:12:06:00 - 00:13:08:00

Interieur kamer Jan van der Zee. Commentaar: Doordat men bij de Ploeg steeds meer de nadruk was gaan leggen op tentoonstellingen, die boven……

Interieur kamer Jan van der Zee. Commentaar: Doordat men bij de Ploeg steeds meer de nadruk was gaan leggen op tentoonstellingen, die bovendien werden gejureerd, zegde een deel van de leden teleurgesteld zijn lidmaatschap op. Ze vonden dat de basis om binnen de Ploeg te kunnen functioneren te smal was geworden. De gevarieerde kunstuitingen die in de beginjaren van de Ploeg zo’n stimulerende rol hadden gespeeld, vonden nu niet meer plaats. Wel verschenen er op de tentoonstellingen nu werken van betere kwaliteit, maar omdat het elan verdwenen was, groeiden de overige leden nu ook snel uit elkaar. Eigenlijk was toen al het moment aangebroken dat men zijn eigen weg zou moeten gaan. Ook met Jan van der Zee was dit het geval. Hij had een geheel eigen stijl ontwikkeld, die duidelijk verschilde van de andere Ploegleden.

Fragment 58 van 144 - 1300:13:08:00 - 00:13:17:00

Zwart-wit-foto. Jan v.d. Zee, 1943. Commentaar: In de Tweede Wereldoorlog kwam Jan van der Zee niet in aanmerking voor bonnen, waarmee hij ……

Zwart-wit-foto. Jan v.d. Zee, 1943. Commentaar: In de Tweede Wereldoorlog kwam Jan van der Zee niet in aanmerking voor bonnen, waarmee hij schildersmateriaal kon krijgen, omdat hij geen lid wilde worden van de Kultuurkamer. Zo wilde men hem verhinderen te kunnen werken. Omdat hij inmiddels getrouwd was en daardoor voor een vrouw en twee dochters moest zorgen, zou dit voor hem des te harder aankomen.

Fragment 59 van 144 - 1300:13:17:00 - 00:13:25:00

Zwart-wit-foto. Jan v.d. Zee, 1943.

Zwart-wit-foto. Jan v.d. Zee, 1943.

Fragment 60 van 144 - 1300:13:25:00 - 00:13:35:00

Zwart-wit-foto. Jan v.d. Zee met zijn vrouw. R. Mulder/J. v.d. Zee, 1925.

Zwart-wit-foto. Jan v.d. Zee met zijn vrouw. R. Mulder/J. v.d. Zee, 1925.

Fragment 61 van 144 - 1300:13:35:00 - 00:13:45:00

Zwart-wit-foto. A.P. Fokkenstraat 7, 1925.

Zwart-wit-foto. A.P. Fokkenstraat 7, 1925.

Fragment 62 van 144 - 1300:13:45:00 - 00:13:55:00

Schilderij. Moeder en kind (Dicky), olieverf, 1926.

Schilderij. Moeder en kind (Dicky), olieverf, 1926.

Fragment 63 van 144 - 1300:13:55:00 - 00:14:04:00

Kina, gemengde techniek, 1936. Commentaar: Nu kwamen zijn materiaalkennis en experimenteerlust hem goed van pas.

Kina, gemengde techniek, 1936. Commentaar: Nu kwamen zijn materiaalkennis en experimenteerlust hem goed van pas.

Fragment 64 van 144 - 1300:14:04:00 - 00:15:05:00

Jan thuis. Hij was geen lid van de Kultuurkamer. Daarom kon hij geen verf kopen en brandde hij zijn eigen okers in diverse kleuren. Hij leg……

Jan thuis. Hij was geen lid van de Kultuurkamer. Daarom kon hij geen verf kopen en brandde hij zijn eigen okers in diverse kleuren. Hij legt uit hoe hij zijn kleuren samenstelde. Hij kreeg verfstoffen van de directeur van een lakfabriek en lijnolie van een boer. Zo wreef hij zijn eigen verf. Deze kleuren, veelal okers, kenmerkten zijn werk uit de oorlogstijd.

Fragment 65 van 144 - 1300:14:24:00 - 00:14:29:00

Schilderij. Sassenheim, olieverf, 1943.

Schilderij. Sassenheim, olieverf, 1943.

Fragment 66 van 144 - 1300:14:29:00 - 00:14:34:00

Idem. Detail.

Idem. Detail.

Fragment 67 van 144 - 1300:15:05:00 - 00:15:08:00

Jan vertelt verder.

Jan vertelt verder.

Fragment 68 van 144 - 1300:15:08:00 - 00:15:13:00

Schilderij. Portret Ad Pieters, olieverf, 1945.

Schilderij. Portret Ad Pieters, olieverf, 1945.

Fragment 69 van 144 - 1300:15:13:00 - 00:15:18:00

Jan vertelt verder.

Jan vertelt verder.

Fragment 70 van 144 - 1300:15:18:00 - 00:15:25:00

Schilderij. Zelfportret, olieverf, 1945. Commentaar: Na de oorlog werkte Jan van der Zee nog enige tijd in bruine tonen.

Schilderij. Zelfportret, olieverf, 1945. Commentaar: Na de oorlog werkte Jan van der Zee nog enige tijd in bruine tonen.

Fragment 71 van 144 - 1300:15:25:00 - 00:15:33:00

Schilderij. Landschap Vlaanderen, 1946.

Schilderij. Landschap Vlaanderen, 1946.

Fragment 72 van 144 - 1300:15:33:00 - 00:15:41:00

Schilderij. Zeebrugge, olieverf, 1947.

Schilderij. Zeebrugge, olieverf, 1947.

Fragment 73 van 144 - 1300:15:41:00 - 00:16:10:00

Overzicht van atelier. Pan. Commentaar: Na het midden van de jaren vijftig werden de kleuren vrij plotseling uitbundiger. De abstrahering, ……

Overzicht van atelier. Pan. Commentaar: Na het midden van de jaren vijftig werden de kleuren vrij plotseling uitbundiger. De abstrahering, die voorheen al in de houtsneden en gouaches te zien was geweest, werd nu ook in de olieverven doorgevoerd. Jan van der Zee zegt ervan: In die tijd kon je weer gewone kleuren kopen en ik moest eens een keer van die bruine kleuren af.

Fragment 74 van 144 - 1300:16:10:00 - 00:16:18:00

Schilderij. Zuidlaardermarkt, olieverf, 1957.

Schilderij. Zuidlaardermarkt, olieverf, 1957.

Fragment 75 van 144 - 1300:16:18:00 - 00:16:28:00

Schilderij. Zuidlaardermarkt, olieverf, 1960. Commentaar: Sinds 1950 was Jan van der Zee zich ook gaan bezighouden met monumentale kunst. H……

Schilderij. Zuidlaardermarkt, olieverf, 1960. Commentaar: Sinds 1950 was Jan van der Zee zich ook gaan bezighouden met monumentale kunst. Hij had hier al eens kennis mee gemaakt door zijn oude leermeester Bach.

Fragment 76 van 144 - 1300:16:28:00 - 00:16:37:00

Schilderij. Zuidlaardermarkt, olieverf, 1962.

Schilderij. Zuidlaardermarkt, olieverf, 1962.

Fragment 77 van 144 - 1300:16:39:00 - 00:16:49:00

Jan van der Zee in zijn huiskamer. Hij vond dat de leraar Bach op de Akademie er met kop en schouders bovenuit stak.

Jan van der Zee in zijn huiskamer. Hij vond dat de leraar Bach op de Akademie er met kop en schouders bovenuit stak.

Fragment 78 van 144 - 1300:16:49:00 - 00:16:54:00

Portret F.H. Bach. Ets, J. Dijkstra.

Portret F.H. Bach. Ets, J. Dijkstra.

Fragment 79 van 144 - 1300:16:54:00 - 00:17:19:00

Jan van der Zee hielp Bach soms mee met zijn werkzaamheden in de kerk. Zodoende ontstond bij hem de liefde om wandschilderingen te maken. H……

Jan van der Zee hielp Bach soms mee met zijn werkzaamheden in de kerk. Zodoende ontstond bij hem de liefde om wandschilderingen te maken. Hij had wel een andere opvatting dan de oude Bach en wilde meer gaan abstraheren.

Fragment 80 van 144 - 1300:17:19:00 - 00:17:28:00

Basisschool Groningen

Basisschool Groningen

Fragment 81 van 144 - 1300:17:28:00 - 00:17:48:00

Totaal Wandschildering Theo Thijssenschool. “Kees de Jongen”. 1950. Commentaar: Bij een eerste monumentale opdracht die hij kreeg, een wa……

Totaal Wandschildering Theo Thijssenschool. “Kees de Jongen”. 1950. Commentaar: Bij een eerste monumentale opdracht die hij kreeg, een wandschildering in de Theo Thijssenschool in Groningen, werkt hij nog volledig figuratief.

Fragment 82 van 144 - 1300:17:48:00 - 00:18:06:00

Jan van der Zee. Hij hield zich bij de opdracht van de gemeente letterlijk aan het boek. Daarom was dit werk figuratief. Hij was nog niet z……

Jan van der Zee. Hij hield zich bij de opdracht van de gemeente letterlijk aan het boek. Daarom was dit werk figuratief. Hij was nog niet zover op het gebied van monumentaal werk als later en veel meer kleven aan de voorstelling.

Fragment 83 van 144 - 1300:18:06:00 - 00:18:00:00

Bejaardentehuis, Nieuwe Pekela, wandschildering, 1955. Commentaar: Ook de volgende opdrachten worden nog figuratief uitgevoerd, alhoewel de……

Bejaardentehuis, Nieuwe Pekela, wandschildering, 1955. Commentaar: Ook de volgende opdrachten worden nog figuratief uitgevoerd, alhoewel de vormen al snel egaal gekleurde vlakjes worden en de details steeds meer worden weggelaten. Bij de ontwerpen van de monumentale werken moest Jan van der Zee rekening houden met een aantal factoren die bij het vervaardigen van zijn gewone werk geen rol speelden. Zo moest hij denken om de wensen van de opdrachtgever, de functie van het gebouw…

Fragment 84 van 144 - 1300:18:40:00 - 00:18:47:00

Sporthal Oldenhove, wandschildering, 1955.

Sporthal Oldenhove, wandschildering, 1955.

Fragment 85 van 144 - 1300:18:47:00 - 00:18:59:00

L.T.S. Veendam, wandschildering, 1958. Commentaar: …de architectuur van het gebouw…

L.T.S. Veendam, wandschildering, 1958. Commentaar: …de architectuur van het gebouw…

Fragment 86 van 144 - 1300:18:59:00 - 00:19:06:00

Bejaardenhuis, Groningen, glasappliqué, 1969. Commentaar: … het materiaal waarmee gewerkt moest worden …

Bejaardenhuis, Groningen, glasappliqué, 1969. Commentaar: … het materiaal waarmee gewerkt moest worden …

Fragment 87 van 144 - 1300:19:06:00 - 00:19:21:00

Huishoudschool, Zuidhorn, wandschildering, 1960. Commentaar: .. en de plaats van het monumentale werk. Soms speelde een van deze factoren e……

Huishoudschool, Zuidhorn, wandschildering, 1960. Commentaar: .. en de plaats van het monumentale werk. Soms speelde een van deze factoren een belangrijke rol bij het ontwerp.

Fragment 88 van 144 - 1300:19:21:00 - 00:19:32:00

L.T.S. Hoogezand, wandschildering, 1968. Commentaar: Natuurlijk hebben de ontwikkelingen in zijn gewone werk er een rol in gespeeld dat hij……

L.T.S. Hoogezand, wandschildering, 1968. Commentaar: Natuurlijk hebben de ontwikkelingen in zijn gewone werk er een rol in gespeeld dat hij ook in zijn monumentale werk abstracter wilde gaan werken.

Fragment 89 van 144 - 1300:19:32:00 - 00:19:53:00

Jan thuis. Hij vertelt dat hij langzaam naar de abstractie toewerkte.

Jan thuis. Hij vertelt dat hij langzaam naar de abstractie toewerkte.

Fragment 90 van 144 - 1300:19:53:00 - 00:20:39:00

Schouwburg, Delfzijl, houtpaneel, 1955. Jan vertelt dat het monumentale werk ook zijn vrije werk ging beďnvloeden.

Schouwburg, Delfzijl, houtpaneel, 1955. Jan vertelt dat het monumentale werk ook zijn vrije werk ging beďnvloeden.

Fragment 91 van 144 - 1300:20:39:00 - 00:20:57:00

Postkantoor, Meeden, tegeltableau, 1962. Jan dacht hierbij aan de postpaarden en de postduiven.

Postkantoor, Meeden, tegeltableau, 1962. Jan dacht hierbij aan de postpaarden en de postduiven.

Fragment 92 van 144 - 1300:20:57:00 - 00:21:23:00

Jan vertelt dat hij voor een kleuterschool andere dingen maakt dan voor een HBS. Die kinderen zijn groter en daardoor voel ik me vrijer.

Jan vertelt dat hij voor een kleuterschool andere dingen maakt dan voor een HBS. Die kinderen zijn groter en daardoor voel ik me vrijer.

Fragment 93 van 144 - 1300:21:23:00 - 00:21:37:00

Kleuterschool, Uithuizen, tegeltableau, 1960. Hierbij dacht hij aan een sprookje van Andersen.

Kleuterschool, Uithuizen, tegeltableau, 1960. Hierbij dacht hij aan een sprookje van Andersen.

Fragment 94 van 144 - 1300:21:37:00 - 00:21:57:00

Jan vertelt dat hij soms nachten lang wakker lag. “Kijk, een gouache die niet goed is kan je verscheuren, maar zo’n monumentaal werk blij……

Jan vertelt dat hij soms nachten lang wakker lag. “Kijk, een gouache die niet goed is kan je verscheuren, maar zo’n monumentaal werk blijft er altijd. Daar mag niets aan mankeren”.

Fragment 95 van 144 - 1300:21:57:00 - 00:22:08:00

Pedagogische Akademie, Groningen, tegelwand, 1960.

Pedagogische Akademie, Groningen, tegelwand, 1960.

Fragment 96 van 144 - 1300:22:08:00 - 00:22:35:00

Jan vertelt over het werken met verschillende materialen als tegels of keramiek.

Jan vertelt over het werken met verschillende materialen als tegels of keramiek.

Fragment 97 van 144 - 1300:22:35:00 - 00:23:06:00

Detail tegelwand Pedagogische Akademie. Met pan.

Detail tegelwand Pedagogische Akademie. Met pan.

Fragment 98 van 144 - 1300:23:06:00 - 00:23:18:00

Jan legt uitvoerig uit hoe hij een tegelwand maakt.

Jan legt uitvoerig uit hoe hij een tegelwand maakt.

Fragment 99 van 144 - 1300:23:18:00 - 00:23:32:00

Suikerunie, Groningen, linoleuminlegwerk, 1958. Commentaar: Maar zo ontstonden niet de werken met linoleum, glas, baksteen of ijzerrasterwe……

Suikerunie, Groningen, linoleuminlegwerk, 1958. Commentaar: Maar zo ontstonden niet de werken met linoleum, glas, baksteen of ijzerrasterwerk. Elk materiaal stelt zijn eigen eisen.

Fragment 100 van 144 - 1300:23:32:00 - 00:23:43:00

Kleuterschool, Usquert, Glasappliqué-wand, 1973. Commentaar: Omdat Jan van der Zee een goed product wilde afleveren verdiepte hij zich ook……

Kleuterschool, Usquert, Glasappliqué-wand, 1973. Commentaar: Omdat Jan van der Zee een goed product wilde afleveren verdiepte hij zich ook in de eigenschappen van deze materialen.

Fragment 101 van 144 - 1300:23:43:00 - 00:23:53:00

Sportcomplex, Haren, baksteenreliëfgevel, 1968.

Sportcomplex, Haren, baksteenreliëfgevel, 1968.

Fragment 102 van 144 - 1300:23:53:00 - 00:24:07:00

Archieffoto. Nutsspaarbank, Haren, ijzerrasterwerk (verdwenen), 1970.

Archieffoto. Nutsspaarbank, Haren, ijzerrasterwerk (verdwenen), 1970.

Fragment 103 van 144 - 1300:24:07:00 - 00:24:22:00

Middelbare school, Meeden, baksteenreliëfwand, 1972.

Middelbare school, Meeden, baksteenreliëfwand, 1972.

Fragment 104 van 144 - 1300:24:22:00 - 00:24:50:00

Recreatiecentrum, Muntendam, wandschildering (ontwerp), 1972. Hier bereikte Jan van der Zee de volledige abstractie.

Recreatiecentrum, Muntendam, wandschildering (ontwerp), 1972. Hier bereikte Jan van der Zee de volledige abstractie.

Fragment 105 van 144 - 1300:24:50:00 - 00:25:02:00

Recreatiecentrum, Muntendam, wandschildering 1972.

Recreatiecentrum, Muntendam, wandschildering 1972.

Fragment 106 van 144 - 1300:25:02:00 - 00:25:34:00

Jan vertelt dat het aan de opdracht ligt welk materiaal hij gebruikt. Vroeger stond hij daar niet zo bij stil. Maar het mooiste materiaal v……

Jan vertelt dat het aan de opdracht ligt welk materiaal hij gebruikt. Vroeger stond hij daar niet zo bij stil. Maar het mooiste materiaal vindt hij glas.”Dat is nog mooier dan verf”.

Fragment 107 van 144 - 1300:25:34:00 - 00:25:54:00

Pan over glasappliqué.

Pan over glasappliqué.

Fragment 108 van 144 - 1300:25:54:00 - 00:26:21:00

Depot Provinciale Bibliotheek, Groningen, reliëfglaswand, 1975. Jan van der Zee op locatie in de PBC. Jan vertelt hoe het glasreliëf tot ……

Depot Provinciale Bibliotheek, Groningen, reliëfglaswand, 1975. Jan van der Zee op locatie in de PBC. Jan vertelt hoe het glasreliëf tot stand kwam. Af en toe een detail.

Fragment 109 van 144 - 1300:26:23:00 - 00:28:12:00

H.J.B. Groefsema, architect, vertelt over de samenwerking met Jan van der Zee. Commentaar:

H.J.B. Groefsema, architect, vertelt over de samenwerking met Jan van der Zee. Commentaar:

Fragment 110 van 144 - 1300:28:12:00 - 00:29:07:00

M.L.K. school, Winschoten, betonsteenversiering, 1976. Commentaar: Bij een school in Winschoten werd Jan van der Zee al vroeg bij de bouwpl……

M.L.K. school, Winschoten, betonsteenversiering, 1976. Commentaar: Bij een school in Winschoten werd Jan van der Zee al vroeg bij de bouwplannen betrokken. Er werd besloten dat de wanden van het gebouw verlevendigd zouden worden door de betonstenen als een decoratief element in bepaalde geometrische figuren te metselen. Jan van der Zee maakte zelf een werktekening van de wanden en zorgde er voor dat de figuren pasten in het metselverband. Het resultaat is dat de wanden door de subtiele tekening en de structuur van het gebruikte materiaal een niet opdringerige, maar onmiskenbare aanwezigheid vormen.

Fragment 111 van 144 - 1300:29:07:00 - 00:29:22:00

Schoolgebouw.

Schoolgebouw.

Fragment 112 van 144 - 1300:29:22:00 - 00:29:30:00

Middelbare school, Meeden, baksteenreliëfwand, 1972.

Middelbare school, Meeden, baksteenreliëfwand, 1972.

Fragment 113 van 144 - 1300:29:30:00 - 00:29:37:00

Recreatiecentrum, Muntendam, wandschildering, 1972. Commentaar: Het is frappant om te zien hoe het monumentale werk en het gewone werk elkaar beďnvloeden.…

Recreatiecentrum, Muntendam, wandschildering, 1972. Commentaar: Het is frappant om te zien hoe het monumentale werk en het gewone werk elkaar beďnvloeden.

Fragment 114 van 144 - 1300:29:37:00 - 00:29:42:00

Compositie, olieverf, 1985.

Compositie, olieverf, 1985.

Fragment 115 van 144 - 1300:29:42:00 - 00:29:51:00

Sporthal, Delfzijl, baksteenreliëfgevel, 1957.

Sporthal, Delfzijl, baksteenreliëfgevel, 1957.

Fragment 116 van 144 - 1300:29:51:00 - 00:29:55:00

Compositie, kleurenhoutsneden, 1961.

Compositie, kleurenhoutsneden, 1961.

Fragment 117 van 144 - 1300:29:55:00 - 00:30:02:00

Schouwburg, Delfzijl, houtpaneel, 1955.

Schouwburg, Delfzijl, houtpaneel, 1955.

Fragment 118 van 144 - 1300:30:03:00 - 00:30:09:00

Don Quichotte, kleurenhoutsnede. 1958.

Don Quichotte, kleurenhoutsnede. 1958.

Fragment 119 van 144 - 1300:30:09:00 - 00:30:15:00

Don Quichotte, kleurenhoutsnede, 1969.

Don Quichotte, kleurenhoutsnede, 1969.

Fragment 120 van 144 - 1300:30:15:00 - 00:30:31:00

Middelbare school, Diever, natuursteenwandversiering, 1968.

Middelbare school, Diever, natuursteenwandversiering, 1968.

Fragment 121 van 144 - 1300:30:31:00 - 00:30:38:00

Sportcomplex, Haren, baksteenreliëfgevel, 1968.

Sportcomplex, Haren, baksteenreliëfgevel, 1968.

Fragment 122 van 144 - 1300:30:38:00 - 00:30:44:00

Compositie, kleurenhoutsnede, 1978.

Compositie, kleurenhoutsnede, 1978.

Fragment 123 van 144 - 1300:30:44:00 - 00:30:57:00

Zwembad, Haren, tegeltableau, 1972. Commentaar: Bij het ontwerpen van sommige monumentale werken lijkt Jan van der Zee te hebben teruggegre……

Zwembad, Haren, tegeltableau, 1972. Commentaar: Bij het ontwerpen van sommige monumentale werken lijkt Jan van der Zee te hebben teruggegrepen op vroegere vormprincipes.

Fragment 124 van 144 - 1300:30:57:00 - 00:31:02:00

Compositie, olieverf, 1924.

Compositie, olieverf, 1924.

Fragment 125 van 144 - 1300:31:02:00 - 00:31:09:00

Psychiatrische kliniek, Groningen, wandschildering, 1973.

Psychiatrische kliniek, Groningen, wandschildering, 1973.

Fragment 126 van 144 - 1300:31:09:00 - 00:31:17:00

Compositie, olieverf, 1969.

Compositie, olieverf, 1969.

Fragment 127 van 144 - 1300:31:17:00 - 00:31:22:00

Compositie, olieverf, 1970.

Compositie, olieverf, 1970.

Fragment 128 van 144 - 1300:31:22:00 - 00:31:36:00

Lagere school, Midwolde, wandschildering, 1958.

Lagere school, Midwolde, wandschildering, 1958.

Fragment 129 van 144 - 1300:31:36:00 - 00:31:43:00

Koeien, Kleurenhoutsnede, 1962.

Koeien, Kleurenhoutsnede, 1962.

Fragment 130 van 144 - 1300:31:43:00 - 00:31:49:00

Archieffoto, Gasunie n.v., ijzerrasterwerk, 1968. Commentaar: Voor de Gasunie ontwierp hij een hek dat naast een afbakenende ook een decora……

Archieffoto, Gasunie n.v., ijzerrasterwerk, 1968. Commentaar: Voor de Gasunie ontwierp hij een hek dat naast een afbakenende ook een decoratieve functie moest hebben.

Fragment 131 van 144 - 1300:31:49:00 - 00:32:32:00

Gasunie n.v., ijzerrasterwerk, 1968. Het ijzerrasterwerk is tegen een witte muur geplaatst. Enkele takes, waaronder samen met Jan van der Z……

Gasunie n.v., ijzerrasterwerk, 1968. Het ijzerrasterwerk is tegen een witte muur geplaatst. Enkele takes, waaronder samen met Jan van der Zee. Die is erg gelukkig met de huidige plaatsing van het kunstwerk.

Fragment 132 van 144 - 1300:32:32:00 - 00:32:44:00

IJzerhandel, Groningen, 1957, linoleuminlegwerk,.(verdwenen). Commentaar: Jammer genoeg worden de door Jan van der Zee vervaardigde werken ……

IJzerhandel, Groningen, 1957, linoleuminlegwerk,.(verdwenen). Commentaar: Jammer genoeg worden de door Jan van der Zee vervaardigde werken niet door iedereen even zorgvuldig behandeld.

Fragment 133 van 144 - 1300:32:44:00 - 00:32:48:00

Middelbare school, Delfzijl, gevelcollage, 1957. Commentaar: Sommige werken zijn verdwenen…

Middelbare school, Delfzijl, gevelcollage, 1957. Commentaar: Sommige werken zijn verdwenen…

Fragment 134 van 144 - 1300:32:48:00 - 00:32:55:00

Idem. Detail. Commentaar: … andere worden slecht onderhouden, en het kan ook zijn dat het hoofd van de plantsoenendienst …

Idem. Detail. Commentaar: … andere worden slecht onderhouden, en het kan ook zijn dat het hoofd van de plantsoenendienst …

Fragment 135 van 144 - 1300:32:55:00 - 00:33:01:00

Recreatiecentrum Muntendam, tegeltableau, 1972. Commentaar: … zo zijn eigen ideeën heeft over de verfraaiing van het gebouw.

Recreatiecentrum Muntendam, tegeltableau, 1972. Commentaar: … zo zijn eigen ideeën heeft over de verfraaiing van het gebouw.

Fragment 136 van 144 - 1300:33:01:00 - 00:33:14:00

Sportcomplex, Haren, baksteenreliëfgevel, 1968.

Sportcomplex, Haren, baksteenreliëfgevel, 1968.

Fragment 137 van 144 - 1300:33:14:00 - 00:33:20:00

Zwembad, Veendam, tegelwandversiering, 1973.

Zwembad, Veendam, tegelwandversiering, 1973.

Fragment 138 van 144 - 1300:33:20:00 - 00:33:26:00

Idem. Detail. Commentaar: Ook de commercie kan de kunst soms aardig in de weg staan.

Idem. Detail. Commentaar: Ook de commercie kan de kunst soms aardig in de weg staan.

Fragment 139 van 144 - 1300:33:26:00 - 00:33:33:00

Analistenschool, Groningen, wandschildering, 1974. Commentaar: Er is zelfs wel eens een regelrecht criminele houding aangehouden ten opzich……

Analistenschool, Groningen, wandschildering, 1974. Commentaar: Er is zelfs wel eens een regelrecht criminele houding aangehouden ten opzichte van door Jan van der Zee vervaardigd werk.

Fragment 140 van 144 - 1300:33:33:00 - 00:34:32:00

C. Pieck, dir. Analistenschool. Hij vertelt dat inbrekers door de muur waarop een wandschildering van Jan van der Zee stond een gat gebikt ……

C. Pieck, dir. Analistenschool. Hij vertelt dat inbrekers door de muur waarop een wandschildering van Jan van der Zee stond een gat gebikt hebben om bij de achterliggende kluis van de school te komen. De kluis was leeg, maar het kunstwerk werd ernstig beschadigd. Jan van der Zee heeft het weer zo goed mogelijk gerepareerd.

Fragment 142 van 144 - 1300:34:35:00 - 00:35:38:00

Naberpassage, Groningen, 1975, gesculptureerde betonnen trap. Pan. Jan van der Zee vertelt iets over het productieproces.

Naberpassage, Groningen, 1975, gesculptureerde betonnen trap. Pan. Jan van der Zee vertelt iets over het productieproces.

Fragment 143 van 144 - 1300:35:38:00 - 00:35:58:00

Jan in de kamer. Ondanks zijn hoge leeftijd heeft Jan van der Zee nog steeds de energie om het ontwerp te maken voor een groot beeld. Bij d……

Jan in de kamer. Ondanks zijn hoge leeftijd heeft Jan van der Zee nog steeds de energie om het ontwerp te maken voor een groot beeld. Bij de realisatie ervan heeft hij natuurlijk wel hulp nodig.

Fragment 144 van 144 - 1300:35:58:00 - 00:36:30:00

…Muziek: Herman Tulp Commentaar: Rob Engelsman Uitgebracht door Stichting Filmhistorisch Museum Groningen. 1986. Noot: Stichting Beeldlijn werd in 1988 opgericht. Daar Beeldli…

Aftiteling: Research/Inhoud: Lammert van Dijk Camera/Adviezen: Jan de Ruiter Video-editing: Willem Deijs, Kees Zwart Productie/Organisatie: Buddy Hermans Muziek: Herman Tulp Commentaar: Rob Engelsman Uitgebracht door Stichting Filmhistorisch Museum Groningen. 1986. Noot: Stichting Beeldlijn werd in 1988 opgericht. Daar Beeldlijn in 1986 nog geen stichting was, hebben de makers van deze documentaire de naam van Stichting Filmhistorisch Museum Groningen mogen gebruiken om zodoende in aanmerking te kunnen komen voor subsidies. (Een stichting is een rechtsvorm).

Fragment 141 van 144 - 1300:43:32:00 - 00:34:35:00

Overzicht van wandschildering Analistenschool.

Overzicht van wandschildering Analistenschool.